Blidinje je kraška visoravan između Čvrsnice i Vran-planine koja pripada područjima općina Jablanica i Posušje. U podnožju Vran planine u pravcu jugozapad-sjeveroistok pruža se polje koje se naziva Dugo polje po čemu je i čitav kraj dobio ime. U ravnici pokraj samog puta koji vodi prema Blidinjskom jezeru nalazi se nekropola od 150 stećaka. Nekropola je datirana u period XIV-XV stoljeća. Oblici stećaka su slijedeći: 72 ploče, 59 sanduka, 14 visokih sanduka, 4 sljemenjaka sa podnožjem i 1 sljemenjak bez podnožja. Veliki broj ploča je utonuo u zemlju, a neke od njih su sačuvane samo u fragmentima. Pojedine ploče su lošije izrade, nepravilne, skoro da uopšte nisu klesane. Sanduci su pretežno mali i uski. Visoki sanduci su normalnih dimenzija i uobičajenih oblika. Sljemenjaci na ovoj nekropoli nemaju natkrovlja, visoki su i uobičajenih dimenzija. Niti jedan stećak ne sadrži epitaf. Estetska vrijednost stećaka je jako velika. Ukupno su ukrašena 32 stećka, ponajviše sanduci. Od ukrasa najbrojnije su plastične rozete sa 4, 5 i više listova, javljaju se ili same ili u kombinaciji sa polumjesecom. Poslije rozete najučestaliji ukras je stilizirani krst. Polumjesec također pripada među najbrojnije motive na ovim stećcima, zabilježen je ukupno u 16 slučajeva. Bordure se javljaju 16 puta u raznim nijansama kao okviri ploha, najčešća bordura je od zavojite linije sa spiralama ili s trolistovima u slobodnim površinama, te sa cik-cak urezanim linijama. Kružni vijenci se javljaju 8 puta na 4 stećka, većinom su tordirani. Od ostalih ukrasa javljaju se povijene linije sa trolistovima, vrpce sa urezanim kukicama, štit sa mačem, mač, ljiljani, strelice, jabuka. Od figuralnih kompozicija na ovoj nekropoli se nalaze prikazi scena iz lova, scene turnira, kola i prikazi figura koje izlaze iz kule. Na ovim stećcima su također rikazani muškarci, žene, srne, konji, zmije. Po oblicima, reljefnim motivima i klesarskoj obradi stećci Blidinja, uz svoje likovne originalnosti, najviše veze imaju sa stećcima u Hercegovini i Dalmaciji, odnosno dalmatinskom zaleđu. Po svom položaju i cjelokupnom izgledu nekropola djeluje vrlo impozantno. Stećci ove nekropole klesani su od vapnenca približno jednakog kvaliteta. Kamenolom u kojem su usijecani bio je nekoliko stotina metara udaljen od nekropole u padinama Vrana. Orijentacija stećaka je skoro isključivo jugozapad-sjeveroistok. Iako ima poremećaja osjećaju se redovi odnosno nizovi stećaka, koji su postavljeni suprotno na pravac orijentacije, dakle po pravcu sjeverozapad-jugoistok.
Izvori i literatura:
- Bešlagić Šefik, Stećci – kultura i umjetnost, Veselin Masleša, Sarajevo 1982, 253. 257, 268, 272, 343, 350-351.
- Bešlagić Šefik, Leksikon stećaka, Svjetlost, Sarajevo 2004, 20-21.
- Bešlagić Šefik, Stećci na Blidinju, JAZU, Zagreb 1959, 25-37.
- Lovrenović Dubravko, Stećci. Bosansko i humsko mramorje srednjeg vijeka, Rabic, Sarajevo 2009, 209-210.
- Zelenika A., „Dugo polje“, u: Arheološki leksikon Bosne i Hercegovine, Tom III, ur. Borivoj Čović, Arheološka nalazišta regija 14-25, Zemaljski muzej Bosne i Hercegovine, Sarajevo 1988, 211.